به گزارش روابط عمومی فدراسیون چوگان و به نقل از سایت صنعت اسب، چوگان اگر چه از ورزشهای کهن ایرانی است و امروزه ورزشی جهانی می باشد ولی تا چند سال گذشته این ورزش در زادگاه خود یعنی ایران، چندان مورد توجه و استقبال قرار نگرفته بود تا اینکه با مطرح شدن ثبت چوگان به نام آذربایجان توجهات به سمت پاسداری از این ورزش ملی و میهنی بالا گرفت و با عنایات مسئولین اقداماتی صورت گرفته و برنامه هایی در حال انجام می باشد.
این ورزش نقش مهمی در سلامتی جسم و روان و فکر دارد و ورزشکاران این رشته آمادگی جسمانی و قدرت بدنی و تمرکز و توجه زیادی کسب می کنند که این توانایی ها لازمه سلامتی جامعه و خواست عموم نیز می باشد.
با اهمیتی که چوگان در کشور ما دارد خواهان گفتگویی با آقای حمزه ایلخانی زاده، رییس فدراسیون چوگان شده ایم و پیش از هر چیز از ایشان برای پذیرفتن دعوت جهت این گفتگو و در اختیار قرار دادن بخشی از زمانشان به مخاطبان و دوستداران چوگان و ایران سپاسگزاریم.
آقای ایلخانی زاده ضمن تشکر از حضورتان در این گفتگو طبق تحقیقاتی که ما انجام داده ایم، امروزه بیش از 89 کشور در چوگان فعال هستند و با اینکه چوگان به عنوان ورزشی جهانی شناخته شده،
به نظر شما آیا این ورزش در زادگاه خود یعنی کشورمان آنچنان که شایسته است مورد توجه قرار گرفته است؟ اگر نه چرا و برای جبران بی توجهی ها چه برنامه هایی در دستور کار شما است؟
ضمن تشکر از اینکه اینجانب را دعوت نموده اید باید به اطلاع برسانم که چوگان خاستگاهش ایران زمین است و بر طبق تمام شواهد و مدارک، بازی ایرانی می باشد و در تمام جهان چوگان را به نام ایران می شناسند.
در پاسخ جواب شما باید عرض کنم متأسفانه در کشور عزیزمان به این بازی ایرانی که در واقع بخشی از تاریخ و فرهنگ و هنر ایران می باشد توجه لازم نشده است و در عصر جدید ایرانی ها همانطور که به کالاهای خارجی علاقه مند شده اند گرفتار بخشی از فرهنگ غربی شده اند و تبلیغات زیاد غرب، جامعه را به پدیده های غربی عادت داده، مثلاً ورزشهای وارداتی مورد توجه قرار گرفته است و کمتر به ریشه و فرهنگ خود توجه دارند. امروزه در منازل ایرانی به جای فرش دستباف ایرانی فرش ماشینی دیده می شود و جوانان ما با گذشته خود بیگانه هستند و در رابطه با چوگان، بازی زیبا و هنر ایرانی که در دنیا جایگاه فاخری دارد بی توجه هستند و می توان به این شعر زیبای حافظ اشاره کرد:
سالـها دل طلب جــام جـم از ما می کرد وان چه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد
گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است طلب از گمشـدگـان لب دریـا می کرد
برای جبران کوتاهی گذشتگان در سالهای اخیر به تشویق علاقمندان این رشته پرداخته و آن ها را دور هم جمع کردیم و نسبت به تهیه و تربیت اسب های چوگان اقدام شده.
در تهران هم اکنون سه محل جدید با چندین میدان چمن استاندارد احداث شده است و بازی چوگان به طور مرتب در مجموعه های یاد شده برگزار می شود. در طی مدت 13 سال گذشته که فدراسیون چوگان تشکیل شده است هر ساله مربیان با تجربه به ایران دعوت شده اند و بازی های بین المللی خانم ها و آقایان برگزار شده است. آثار هنری مربوط به چوگان جمع آوری شده و جزوه های متعدد برای معرفی چوگان منتشر شده است.
تلاش فراوانی برای پخش بازی چوگان از تلویزیون انجام شده و در زمانهای بازی های چوگان از رسانه ملی پخش شده است که این روند ادامه دارد و امیدواریم که توانسته باشیم جوانان ایرانی را با چوگان بیشتر آشنا نماییم.
مدتهاست که موضوع ثبت چوگان با عناوین و ادبیات مختلف در خبرها نقل می شود لطفاً بفرمایید برنامه ثبت چوگان به کجا رسیده است؟ کدام سازمان مسئول ثبت چوگان است و فدراسیون چه اقداماتی در این رابطه انجام داده است؟
اگر منظور ثبت چوگان در یونسکو هست باید به اطلاع برسانم در درجه اول فدراسیون چوگان مسئول ثبت چوگان نیست فقط فدراسیون چوگان به عنوان متقاضی و علاقمند در این رشته در سالهای گذشته تا حالا از سازمان میراث فرهنگی که در این رابطه به طور رسمی با یونسکو در تماس هستند درخواست نموده است که چوگان را به عنوان میراث ناملموس به ثبت برسانند که در سالهای گذشته علی رغم پیگیری های مداوم فدراسیون چوگان سازمان میراث فرهنگی کوتاهی نموده اند ولی از سال گذشته مسئولین محترم سازمان میراث فرهنگی قول مساعد داده اند که ثبت چوگان را به طور جدی در دستور کار قرار دهند و فدراسیون چوگان هم همکاری های لازم را به عمل می آورد.
چوگان چه پتانسیل هایی برای جذب و جلب جامعه به سوی خود دارد و برای بروز این ویژگی ها چه تمهیداتی در نظر دارید و یا گرفته اید؟
چوگان مهیج ترین بازی است که دو موجود برتر، انسان به عنوان برترین مخلوقات و اسب به عنوان باهوش ترین حیوان با هماهنگی خیره کننده این بازی ویژه و زیبا را پدید می آورند.
همانطور که در گذشته های دور در هر کوی و برزن این کشور چوگان بازی می شده است و مردم در مراسم مختلف به بازی کردن و تماشای چوگان گرد می آمده اند و هم اکنون در کشورهای مختلفی که چوگان بازی انجام میشود از استقبال شایان مردم برخوردار است. از طرف دیگر چوگان خود یک برانداست و اینبراند ارزش فروش در بازار را دارد و با توجه به اینکه چوگان بازی مهارت زیادی را نیاز دارد چوگان بازی در کشورهای پیشرفته به عنوان یک خلاقیت و ابتکارمحسوب می گردد.
فروردین سال گذشته مسئله ای مطرح بود در مورد اختلاف سلیقه مسئولان وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک بر سر فدراسیون چوگان و عضویت این رشته در جمع اعضای مجمع کمیته ملی المپیک و مسئولان وزارت در نامه نگاری هایی که داشته اند به مسئولان کمیته گفته بودند که چوگان جزو ترکیب مجمع کمیته ملی المپیک باشد اما مسئولان کمیته می گفتند، اعضای مجمع طبق منشور المپیک تعریف دارد و آن ها نمی توانند این رشته ملی را در جمع اعضای مجمع جای دهند و … بالأخره این اختلاف نظرها به کجا رسید؟
هیچوقت اختلاف سلیقه در رابطه باعضویت چوگان در مجمع کمیته المپیک نبوده و ظاهراً طبق اساسنامه کمیته ملی المپیک ورزشهایی از طرف منشور المپیک شناخته شده اند می توانند عضو مجمع باشند و فدراسیون چوگان به عنوان ورزشی شناخته شده و مورد تأیید المپیک است و در چهار دوره المپیک بازی شده است و فدراسیون چوگان در دوره قبل و هم اکنون عضو مجمع کمیته ملی المپیک می باشد.
خرداد گذشته کشورمان میزبان سفرای چوگان جهان بود و بازی هایی نیز به این مناسبت برگزار شد که جای تقدیر دارد چرا که با برنامه ریزی خوب و کارشناسانه سنگ تمام گذاشتید و از شما و تمامی کسانی که برای میزبانی ای در خور نام ایران کوشش کردند بسیار سپاسگزاریم.
این میزبانی دستاوردهای خوبی برای چوگان ایران داشت و حتی پس از پایان بازدید سفرای چوگان جهان از ایران شاهد بازتاب و پیامدهای خوبی هستیم از جمله اینکه:
آقای ریچارد خلیل پس از بازدید از ایران در نامه ای عنوان کرد چنانچه فدراسیون تصمیم به برگزاری تورنمنتی در آسیا بگیرد با تمام قوا از آن حمایت خواهد کرد، آیا فدراسیون در راستای این اظهار آقای ریچارد خلیل برنامه ای دارد؟
من هم به نوبه خود از تمام رسانه ها و جراید که پوشش خبری خوبی از بازی جام سفرای چوگان انجام داده سپاسگزارم و به نظر ما هم دست آورد با ارزشی برای چوگان کشور داشته است.
همانطور که اشاره نمودید در مذاکرات تهران که با جناب آقای دکتر ریچارد خلیل ریاست محترم فدراسیون چوگان انجام شد بازی چوگان منطقه ای با مدیریت کشور جمهوری اسلامی ایران سالانه برگزار گردد که شامل کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا و آسیای میانه می باشد و اولین دوره آن در سال 2015 برگزار می گردد و این موضوع در کمیته اجرای فدراسیون جهانی به تصویب رسیده است و ابلاغ شده است و اکنون ما مشغول برنامه ریزی این دوره بازی ها برای سال 2015 می باشیم.
در اخبار آمده بود، عضو هیأت رییسه انجمن چوگان آمریکا در بازدید از امکانات چوگان در ایران به مسئولان فدراسیون کشورمان به صورت شفاهی پیشنهاد کرد تا تیم ملی ایران در آمریکا و در مسابقات چهار جانبه حضور پیدا کند، آیا این پیشنهاد به صورت کتبی صورت گرفته و یا کوششی برای محقق شدنش در دستور کار فدراسیون است؟
چوگان بازی ایرانیان است و تمام چوگان بازان کشورهای دیگر علاقمند هستند که با ایران دوره های بازی چوگان را داشته باشند که این پیشنهاد از طرف رئیس انجمن چوگان آمریکا در تهران هم شده است و ما هم مشغول ارزیابی و هماهنگی آن در آینده هستیم.
از حاشیه های مهم بازدید سفرای چوگان از ایران، کارهای پژوهشی و هنری ای بود که در رابطه با چوگان صورت گرفت که این کارهای مهم نیز جای بسی قدردانی دارد، آیا برنامه های دیگری نیز همچون ساختن فیلم، نوشتن کتاب، ساخت بازی های نرم افزاری، مطرح کردن و ارزش گذاری به چوگان در رسانه ها به ویژه صدا و سیما و … را دستور کار دارید؟
یکی از بزرگترین افتخارات چوگان این است که از گذشته های دور هنرمندان عزیز کشورمان همواره در معرفی چوگان و ساختن آثار و نقش زیبای چوگان تلاش نموده اند و در واقع آنها چوگان را در زادگاه خود زنده نگه داشته اند و علی رغم اینکه در زمانهای بازی چوگان بصورت زنده ناپدید می شود ولی هنر چوگان در آثار هنری هیچوقت تعطیل نمیشود.
خوشبختانه فدراسیون چوگان تلاش می کند که آثار به جا مانده از گذشته را جمع آوری نموده و همچنین در طی این سالها فیلم های زیادی از بازی چوگان به نمایش درآمده و فیلم مستند چوگان از گذشته های دور تا حالا ساخته شده است و اکنون در پی انتشار کتاب جامع چوگان هستیم که امیدوارم در آینده نزدیک منتشر شود و از عموم هنرمندان محترم برای حفظ این رسم ایرانی قدردانی می کنیم.
برنامه های فدراسیون برای ترغیب بیشتر بانوان به ورزش چوگان که تأثیر بسزایی در سلامتی جسمی و روحی ایشان می تواند داشته باشد، چیست؟
بازی چوگان از گذشته به عنوان یک هنر و فرهنگ ایرانی در بین ایرانیان اعم از زن و مرد مرسوم بوده و این رسم ایرانی هنوز در دنیا آشکار است که در بازی چوگان بانوان پا به پای مردان در میدان چوگان حضور دارند و به همین دلیل در تیم های چوگان زنان مانند مردان به گوی زدن مشغول هستند.
در گذشته ها چوگان بازی به عنوان یک آموزش رزمی رایج بوده و مشق رزم بوده و برای حفظ و نگهداری ایران زمین زنان ایرانی مانند مردان به آموزش و تمرین چوگان می پرداخته اند.
کدام یک از استان های کشور دارای هیأت چوگان هستند و آیا در صدد ایجاد هیأت های جدیدی هستید؟
متأسفانه علی رغم اینکه در گذشته در اقصاء نقاط کشور پهناور ایران چوگان بازی می شده است و در واقع در هر کجا که اسب بوده چوگان بازی انجام میشد، ولی اکنون فقط در استانهای تهران، البرز، اصفهان و قزوین هیئت چوگان داریم و امیدواریم در آینده در استانهای دیگر هم چوگان دایر گردد.
خبرهایی درباره ایجاد دهکده توریستی ورزشی در استان بوشهر و همچنین ساخت زمین چوگان در اصفهان و یا ایجاد زمینی جهت بازی چوگان در محوطه جهانی بیستون کرمانشاه منتشر شده آیا اقداماتی نیز در این باره صورت گرفته است؟
در سفر اخیر به اصفهان به همراه سفرای چوگان و رئیس فدراسیون جهانی در بازدیدی که از آثار تاریخی شد و همچنین در ملاقات خیلی با ارزش با شهردار محترم اصفهان و همچنین رئیس محترم هیئت چوگان اصفهان و همچنین با تعدادی از نماینده های شورای شهر اصفهان به عمل آمد با عنایت به اینکه چوگان پیشینه تاریخی در شهر اصفهان دارد و میدان با شکوه نقش جهان قدیمی ترین میدان چوگان بجا مانده از گذشته است که هنوز شکوه خود را حفظ کرده و در بین چوگان بازان سراسر دنیا از منزلت زیادی برخوردار است لذا شهردار محترم اصفهان وعده دادند در جهت احداث مجموعه چوگان اصفهان که چندین سال است بلاتکلیف مانده و همچنین در جهت احیای بازی چوگان در میدان نقش جهان اصفهان که در حقیقت به میدان روح و زندگی تازه می بخشد اقدام عاجل بنمایند که جای بسی تشکر و قدردانی دارد و همچنین در بازدیدی که در استان بوشهر بعمل آمد و در ملاقات با استاندار محترم بوشهر موضوع احداث مجموعه چوگان مذاکره شد و با توجه به اینکه بوشهر در جنوب کشور قرار گرفته و فضای تاریخی مناسب دارد و از طرف دیگر این فرصت مناسبی است که در فصل زمستان امکان بازی چوگان در نیمه شمالی کشور فراهم نیست بتوانیم در نیمه جنوبی و شهرستان بوشهر چوگان بازی داشته باشیم و از تیم های خارجی دعوت نماییم که در فصل زمستان به ایران بیایند و مطمئناً به صنعت گردشگری کشور و استان کمک میشود.
درضمن من آرزو دارم در کنار آثار تاریخی کشورمان بتوانیم بازی چوگان را به عنوان بخش جداناپذیر از میراث گرانقدر فرهنگی و هنری و ورزشی ایران زمین داشته باشیم که یقیناً به فضای تاریخی آثار بجا مانده روح تازه ای دمیده می شود و خاطرات گذشته را نمایان می سازد مثلاًدر کنار طاق بستان و یا بیستون که در کنار اشعار شاعر بزرگ ایرانی نظامی گنجوی که از چوگان بازی خسرو و شیرین یاد می کند. سالانه نمایش چوگان را داشته باشیم که بر اهمیت آن دو چندان افزوده میشود و من از مدیران محترم میراث فرهنگی کشورمان تقاضا دارم در این امر مهم با فدراسیون چوگان همکاری نمایند.
اسفند سال گذشته خبری از شما مبنی بر بازی چوگان در 6 الی 7 فروردین 93 در شهر قزوین منتشر شد، در صورت صحت خبر آیا این بازی ها انجام شد؟ اگرنه چرا؟
ما از هر فرصت و هر پیشنهادی که در رابطه با معرفی و برگزاری مسابقات چوگان استقبال می کنیم. این موضوع از طرف هیئت چوگان استان قزوین که با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان قزوین بود که در محوطه تاریخی قزوین بازی چوگان انجام شود که علی رغم فراهم کردن تمام امکانات اسب و چوگان باز از طرف فدراسیون چوگان متأسفانه سازمانهای دیگر به دلایلی صرفنظر کردند ولی هم اکنون مجدداً در شهریور ماه آینده به مناسبت روز قزوین این فرصت از طرف فدراسیون چوگان فراهم است.
در پایان ضمن تشکر از شما برای انجام این گفتگو چنانچه نکاتی را لازم میدانید با خوانندگان و علاقه مندان در میان بگذارید.
من همانطور که بارها بیان کرده ام چوگان را به عنوان هنر و فرهنگ و یادگار نیاکانمان می دانم و همچنین بازی چوگان را بازی فاخر و سرآمد بازی ها میدانم که در بین تمام رشته های ورزشی از نظر فنی، هنری هماهنگی انسان و اسب جایگاه برتری دارد و با فرهنگ و ادبیات و تاریخ ایران زمین پیوند ناگسستنی دارد و مهمترین بخش گسترش چوگان آشنایی و پیوند جوانان برومند ایرانی با گذشته پر افتخار خود می باشد.
از طرف دیگر صنعت اسب و گسترش چوگان سبب توجه مردم به یک تفریح سالم و غنی ایرانی و همچنین سبب رشد اقتصادی خواهد شد.
